Vukovar, 05.10.2024 - Drugi po redu dvodnevni Naučni skup pod nazivom „Prošlost i kultura Srba u Republici Hrvatskoj“ u organizaciji Zajedničkog veća opština Vukovar održava se 4. i 5. oktobra u Srpskom domu. Zajedničko veće opština Vukovar 2023. godine bilo je inicijator ideje o pokretanju naučnog skupa koji bi se bavio prošlošću, kulturom i drugim aspektima života Srba na prostoru Republike Hrvatske, te osnovni cilj predstavlja da skup bude tradicionalan, te da svake godine okuplja zaljubljenike u prošlost srpskog naroda iz Hrvatske pod svodovima Srpskog doma, svojevrsnog kulturnog hrama vukovarskih Srba.
– Naučni skup “Prošlost i kultura Srba u Hrvatskoj” je zamišljen kao skup sa međunarodnim učešćem da svake godine okupi što više istraživača, naučnika i kulturnih radnika koji bi istraživali prošlost i kulturu Srba iz Republike Hrvatske. Činjenica je da je istraživanje prošlosti i kulture Srba u Hrvatskoj na neki način na margini tako da je važno da se naučni skup održava, to je neiscrpna tema tako da se nadam da ćemo narednih godina imati priliku da se bavimo ovom temom pod okriljem ovog skupa – rekao je predsednik Odbora za kulturu i sport Zajedničkog veća opština Veljko Maksić.
Ove godine skup je okupio 31 izlagača, među kojima su prisutni kulturni, prosvetni i naučni radnici sa prostora Hrvatske, Srbije i Bosne i Hercegovine. Prvi izlagač bio je književnik Đorđe Nešić, upravnik kulturnog i naučnog centra Milutin Milanković u Dalju čija je tema “Likovi žena u književnom opusu Milutina Milankovića”.
-Moja tema nije istorijska nego književna pošto je to moja osnovna avokacija, budući da je Milanković iza sebe ostavio tri književna dela, pored svog velikog naučnog opusa, ja sam se bavio upravo tom tematikom. Ovakvi skupovi su veoma važni, jer ovo je teren koji je nedovoljno istražen pogotovo iz srpskog aspekta – rekao je Nešić.
Različite teme zastupljene su na pomenutom naučnom skupu, a među brojnim izlagačima svoju temu je predstavio i vanredni profesor Filozofskog fakulteta Univerziteta u Banja Luci Boško Branković.
-Danas, na ovom skupu, priložiću biografiju jednog Ličanina, kako sam to naslovio, a to je mitropolit dabrobosanski Nikolaj Mandić koji je rođen u Lici, a koji je kasnije službovao u Bosni i Hercegovini. Obuhvatiću njegovo delovanja unutar Bosne i Hercegovine tokom borbe srpskog naroda u BiH za crkveno-školsku autonomiju od 1896. do 1905. godine. Ovaj skup ima jednu posebnu težinu, jer se bavi prošlošću srpskog naroda u Republici Hrvatskoj. Srpski narod je narod koji ima svoju istoriju u Republici Hrvatskoj i bitno je da ta istorija bude sačuvana – istakao je Branković.
Temu „Pravoslavni građani u slobodnim i kraljevskim gradovima Slavonije u prvoj polovini 19. veka“ izložila je i naučna saradnica u Hrvatskom institutu za istoriju u podružnici Slavonije i Baranje Eldina Lovaš.
- Ja ću danas izložiti temu o pravoslavnim građanima slobodnih kraljevskih gradova u Slavoniji, odnosno gradovima Požega i Osijek. To su dva grada koja su u ranom novom veku na području Slavonije koji su stekli slobodni i kraljevski status. Moja istraživačka tema je društveno-demografska istorija Slavonije i Baranje u ranom novom veku, a stanovništvo slobodnih kraljevskih gradova na teritoriji današnje Hrvatske je neistraženo te sa ovim izlaganjem želim da doprinesem daljnjem proučavanju. Smatram da je važno istraživati društvenu i demografsku, ali i kulturnu istoriju naših područja kako bi bolje upoznali društvenu, versku i političku klimu ovih prostora, svakako i suživot više verskih zajednica - rekla je Eldina Lovaš.
Naučni skup sa međunarodnim učešćem „Prošlost i kultura Srba u Republici Hrvatskoj“ podržan je od strane Kancelarije za ljudska prava i prava nacionalnih manjina Vlade Republike Hrvatske.
